Her türlü ekonomik faaliyetin temel girdisi olan elektrik enerjisinin kullanım alanının, günümüzde sürekli olarak gelişen teknolojiye bağlı olarak hızlı bir şekilde artması sonucu, enerji ve buna bağlı olarak elektrik enerjisi, sosyal hayatın kaçınılmaz bir unsuru haline gelmiştir. Elektrik enerjisi tüketimi, ekonomik ve sosyal gelişmenin en önemli göstergelerinden birisidir. Bir ülkede kişi başına düşen elektrik enerjisi üretimi ve/veya tüketimi o ülkedeki hayat standardını yansıtması bakımından önemlidir.

Özellikle gelişmekte olan ülkemizde hızlı nüfus artışı sonucu ortaya çıkan kentleşme ve sanayileşme elektrik enerjisine olan talebin yıllık ortalama 6-9% oranında artması ile karşımıza çıkmaktadır. Dolayısıyla, Türkiye'de hayat standardının yükselmesi, elektrik enerjisine olan talebin giderek büyümesine neden olmaktadır.

Türkiye elektrik enerjisi sektörü hızlı büyüme ve serbestleşme süreci içerisindedir. Talep artışına bağlı olarak, gereken yatırımların boyutu ve finansman ihtiyaçları yıllık ortalama 3 milyar doları bulmaktadır. Bu yatırımların kamu finansmanı üzerinde ek yük yaratmaksızın özel sektör tarafından yapılabilmesi için elektrik enerjisi sektörünün rekabete açılması, kamunun gözetim ve denetim faaliyetlerini etkin bir şekilde yerine getirerek arz güvenliğini gözetmesi ve kamu mülkiyetindeki tesislerin özelleştirilmesi yönündeki adımların ivme kazanması ile yatırım ortamının iyileştirilmesi gerekmektedir.

Türkiye Elektrik Piyasası Gelişimi

1993 yılına kadar Türkiye Elektrik Kurumu'nun (TEK) kontrolü altında olan elektrik sektörü liberalleşme ve özelleştirme hedefleri doğrultusunda, TEAŞ (Üretim, İletim) ve TEDAŞ (Dağıtım) olarak iki çatı altında toplanmıştır.

Türkiye'de liberal bir elektrik piyasası kurulmasının ve işletilmesinin esaslarını veren, Avrupa Birliği "Elektrik Direktifi"ne yakın bir yasal altyapı oluşturma amacıyla 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun yürürlüğe girmesi ile beraber 2003 yılında şirketler EÜAŞ (Üretim), TEİAŞ (İletim), TETAŞ (Toptan Satış) ve TEDAŞ (Dağıtım) olarak dörde ayrılmıştır.

Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği'nin (DUY) 3 Kasım 2004 yılında Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmesi ve 2006 yılı Ağustos ayında nakdi uygulamaya geçmesiyle özel ve kamu elektrik üretim santrallerinde saatlik fiyat uygulamasını öngören rekabetçi piyasa yapısının ilk adımı atılmıştır. Yönetmelik, Dengeleme ve uzlaştırma sisteminin taraflarının görev ve sorumlulukları ile arz ve talebin eş zamanlı olarak dengelenmesine, lisans sahibi tüzel kişilerin dengeleme ve uzlaştırma sistemine katılımları sonucu oluşan alacak ve borçlarının mali açıdan uzlaştırılmasına ilişkin usul ve esasları kapsamaktadır.

"İletim ve dağıtım faaliyetleri; yatırım maliyetlerinin yüksek olması, paralel ikinci şebekenin tesisinin ve işletiminin ekonomik olmaması ve piyasa katılımcılarının ortak kullanımında olması nedenleriyle doğal tekel olarak kabul edilmekte idi." Ancak, 2008 yılı itibariyle TEDAŞ'ın bünyesinde bulunan dağıtım şirketleri özelleştirme sürecine girmiştir.